تردیدافکنی و شبهه‌پراکنی درباره سلامت انتخابات از گام‌های اولیه جریان فتنه برای تبدیل کردن انتخابات ریاست جمهوری 88 به یک چالش برای امنیت نظام بود.
زیر سؤال بردن سلامت انتخابات ریاست جمهوری دوره دهم پروژه‌ای بود که اصلاح‌طلبان آن‌‌را 9 ماه قبل از برگزاری انتخابات، یعنی در مهرماه 87 کلید زدند.
اولین بذرهای تردید در سلامت انتخابات هم توسط سیدمحمد خاتمی پاشیده شد.
نگاهی گذرا به آرشیو مربوط به اخبار سیدمحمد خاتمی در سایت بنیاد باران نشان می‌دهد که خاتمی حداقل 33 بار علیه سلامت انتخابات صحبت کرده است.
در ادامه گوشه‌هایی از سخنان خاتمی علیه سلامت انتخابات ریاست جمهوری 88 را که عیناً از سایت مذکور کپی شده است، می‌خوانید:
* 08 مهر 1387؛ خاتمی در استان چهارمحال و بختیاری:
"مسأله شخص مطرح نیست. در درجه اول باید فضایی ایجاد شود که مردم بتوانند آزادانه انتخاب کنند. در جریان انتخابات مجلس خیلی از شخصیت‌ها و نیروهای مؤمن، کار‌آمد و مورد علاقه مردم قبل از انتخابات از عرصه حذف شدند. این مسأله و نظایر آن باید حل شود و انتخاباتی آزاد که تعیین‌کننده در آن رأی مردم باشد، مورد توجه باشد.
مشکل ما بعضی اصول و چارچوب ها نیست بلکه اجرا نشدن همین قانون اساسی است. هیچ نیرویی، هیچ رکنی و هیچ دستگاهی نیست که غیر‌مسئول باشد، یعنی اختیار داشته باشد و مسئولیت نداشته باشد! باید قانون اجرا شود.
متأسفانه امروز هم قانون اساسی به صورت دیگری زیر پا گذاشته می‌شود. کسانیکه باید مجری یا ناظر باشند، نسبت به آن بی‌تفاوت هستند واحیانا در بی‌اعتنایی و نقض آن پیشگام هستند".
* 13 مهر 1387؛ خاتمی در دیدار با مدیرعامل و دبیران خبرگزاری ایلنا:
"آنچه بیش از نتیجه انتخابات مهم و حسّاس است، فراهم بودن زمینههای لازم برای برگزاری انتخاباتی آزاد است. راه باید روشن و هموار باشد، نه سنگلاخ، انتخابات باید معنای حقیقی داشته و هیچ کس قیمومیتی بر مردم نداشته باشد".
* 15 مهر 1387؛ خاتمی در اصفهان:
"تفکر اصیلی که ما در بسیاری از بزرگان دین می‌بینیم، این است که مردم صاحب حق و صاحب رأی هستند و مهمتر از آن اینکه حکومت نیز حد و حدودی دارد. به این ترتیب که حکومت اوّلاً باید مبتنی بر رأی و نظر مردم باشد و ثانیاً در مقابل خواست مردم و نهادهای مردمی مسئول باشد.
آیا به رأی و نظر مردم اعتماد داریم؟ منظور از جمهوری اسلامی چیست؟ وقتی می‌گوییم جمهوری اسلامی، باید بدانیم که چه می‌خواهیم و باید چه کار بکنیم؟ آیا موظفیم به هر قیمتی شده یک سلسله شعارها را طرح کنیم و هزینه‌های بسیار هنگفتی را بی‌آنکه دستاورد خاصی داشته باشیم، به کشور و جامعه تحمیل کنیم؟
از‌جمله راه‌های حضور مردم در عرصه، تأمین آزادی‌های مردم در انتخابات است. اینکه مردم بتوانند به افراد مورد نظر خود رأی بدهند و رأی مردم در همه عرصه‌ها مصون بماند و افرادی که بر سر کار می‌آیند، واقعاً در برابر مردم و نهادهای مردمی مسئول و پاسخگو باشند و اگر نظارتی هست، فقط برای صیانت از آراء مردم باشد.
حضور در عرصه انتخابات، در صورتی که اهتمامی به قانون اساسی وجود نداشته باشد، بی معنا است".
* 19 مهر 1387؛ خاتمی در جمع اعضای مجمع فرهنگیان، کانون صنفی معلمان، سازمان معلمان ایران:
"ضرورت نظارت بر انتخابات لازمه حرمت و رای آزادانه مردم است، به همین دلیل نظارت وجود دارد و این مهم را از آنجا تنها به دولت واگذار نکرده‌اند که ممکن است با پول و زوری که دولت دارد، بر انتخابات اعمال قدرت کند.
به گونه‌ای نظارت کنیم که مردم آزادانه انتقاد کنند، نه اینکه نظارت را طوری معنا کنیم که تعیین می‌کنیم مردم به چه کسانی رأی بدهند! این خلاف قانون اساسی است. این مسائل لااقل برای ما قابل گذشت نیست.
انتخابات مساله بسیار مهمی در کشور است و این بدان معناست که مردم آزادانه رای بدهند و رای آنها مورد حرمت قرار بگیرد.
* 30 مهر 1387؛ خاتمی در دیدار با مجمع مدیران کل سیاسی و فرمانداران دولت اصلاحات:
"نباید جمهوریت نظام لطمه ببیند و جایگاه مردم سست شود؛ باید بکوشیم تا معیارهای اساسی اسلامی به خصوص اخلاق که باید مبنای جامعه باشد، کمرنگ نشود و همه باید در این زمینه تلاش کنند.
ما معتقد به حاکمیت مردم بر سرنوشت خودشان هستیم و میزان رای ملت است؛ همه دستگاه‌ها را مسئول در برابر مردم می‌دانیم؛ به میزانی که اختیارات بیشتر باشد، مسئولیت هم سنگین‌تر است. از جمله نهادهایی که می‌خواهند و می‌توانند نظارت کنند، از‌جمله مطبوعات، احزاب، گروه‌ها، مجلس، شوراها باید تقویت شوند و گسترش یابند".
* 04 آبان 1387؛ خاتمی در دیدار با فعالان اجتماعی سیاسی استان فارس:
"رقابت در انتخابات به کمیت نیست بلکه کیفیت در آن بسیار مهم است؛ رقابت در این است که افراد با گرایش‌های مختلفی که دارند، همین اندازه که در چارچوب قانون اساسی می‌توانند کار کنند، بتوانند بیایند و مردم با دست باز انتخاب کنند، نه اینکه فقط کسانی بیایند که سلایق خاص دارند و بدتر اینکه کسانی سلایق مخالف خود را با عناوینی بر خلاف شرع و قانون از عرصه بیرون کنند. این حق کسی نیست که نظر خود را بر جامعه تحمیل کند و از امکانات کشوربرای بستن راه به روی رقیب استفاده کند.
امروز اگر کسانی باشند که متوجه نباشند جهت فکری، خواست جامعه ما چیست، خیلی دچار خسارت می‌شویم. اگر نگذاریم آن جهت و سلیقه بیاید، مردم خواستشان از بین نمی‌رود بلکه از نظام و دولت فاصله می‌گیرند که در آن صورت دیگر هیچ چیز نداریم؛ چون بزرگترین سرمایه انقلاب و نظام ما اعتماد متقابل حکوت و مردم است و برای این امر باید زمینه‌ای فراهم شود تا مردم بتوانند با اطمینان خاطر به کسانیکه اعتماد و علاقه دارند، رای بدهند و بعد هم در خدمت تحقق برنامه‌ها‌یی باشند که مورد تایید مردم قرار گرفته است".
* 11 آبان 1387؛ خاتمی در مصاحبه با رسانه‌های آلمانی در جریان سفر به این کشور:
"آنچه که برای من مهم بوده و هست، این است که انتخابات درست انجام شود و گزینه‌های مختلفی که گرایش‌های مختلف دارند، حضور داشته باشند و مردم بتوانند با دست باز انتخاب کنند و انتخابات با آزادی انجام شود و تضمین اینکه رای مردم تعیین‌کننده است. من همواره روی این مسایل تکیه داشته‌ام و هر کاری از دستم برآمده، کرده‌ام و الان هم معتقدم باید به انتخابات پرشور با حضور مردم و با قدرت انتخاب‌گری متنوع مردم بیاندیشم. امیدوارم شاهد انتخابات پرشور با حضور مردم و برخوردار از معیارهای قابل قبولی که برای ملت ما مفید است باشیم.
* 13 آبان 1387؛ خاتمی در دیدار با فعالان اجتماعی بوشهر:
"پاسداری از اسلام، انقلاب، خون شهیدان و همه هزینه‌هایی که داده شد، این است که رای مردم آزادانه ابراز شود و مورد حرمت قرار بگیرد و این از بزرگترین وظایف انقلابی ماست. طرح مباحث مربوط به انتخابات و نگرانی‌ها و دغدغه‌ها و خواست‌های طبیعی مردم نشانه زنده بودن جامعه است. پیش از شروع مبارزات انتخاباتی باید این حضور و شور را قدر دانست و درک درست آن را مقدمه انتخابات پرشور به حساب آورد.
اعلام نامزدی از سوی بعضی افراد و عزیزان حق آنان است. فعالیت گروهی و حزبی نیز محترم است؛ اما التهابات موجود در جامعه به معنی مبارزات انتخاباتی نیست بلکه این التهابات نشانه حیات جامعه است و همه باید متوجه التهابات، نگرانی‌ها و دغدغه‌های جامعه باشند.
اگر امنیت و انسجام و وحدت جامعه و بالا رفتن امید مردم اهمیت دارد، مسئولان باید زمینه‌ای فراهم کنند که مردم احساس کنند می‌توانند انتخابی کنند که دفع دغدغه آنها می‌شود."
* 13 آذر 1387؛ خاتمی در استان لرستان:
"در انتخابات حتما باید در جهتی حرکت کرد که نیازها، خواست‌های مردم و آن چیزی که شایستگی انقلاب و ایران است، تامین شود و انتخابات درست برگزار شود. اولا مردم در صحنه بیایند؛ ثانیا آنچه را مردم می‌خواهند، درست حفاظت و حراست شود وخواست آنها به نتیجه برسد.
کارگزاران و دست‌اندرکاران انتخابات باید به ملت اطمینان دهند که خواست انها تامین خواهد شد."
* 01 دى 1387؛ خاتمی در استان کرمانشاه:
"در دوران ما برای تحقق اصل حاکمیت مردم بر سرنوشت و مبنا بودن رای مردم، راهی جز انتخابات آزاد که مردم با شوق و ذوق در آن شرکت کنند و برگزینند و گزینش آنها مورد احترام باشد، بدون اینکه در مقابل وی کارشکنی کنند، نیست.
کسانیکه انتخابات را برگزار می‌کنند، باید بی‌طرفانه برخورد کنند و بگذارند رای مردم ظهور و بروز پیدا کند و باید به رای مردم تن دهند. این نگرانی است که ما همیشه داشته ایم و حالا نیز داریم.
جنبه دیگر انتخابات خود مردم‌اند؛ اگر مردم در انتخابات پرشور شرکت نمایند در این صورت هر تعرضی خنثی خواهد شد. هر زمان میزان مشارکت مردم بیشتر بوده، شاهد حضور متفاوت در عرصه بودیم. بنا‌بر‌این مردم باید در عرصه بیایند، در این صورت هیچ تصرف، معجزه و سحری نمی‌تواند خواست مردم را دچار مشکل کند.
امیدوارم دست اندرکاران انتخابات نیز در اجرا اطمینانی بوجود بیاورند که از رای و نظر مردم حفاظت خواهند کرد نه اینکه عده‌ای با احساس تکلیفی که می‌کنند و با امکاناتی که دارند و حاضر به پاسخگویی در مقابل مردم نیستند، رفتارهایی بکنند که شایسته نظام جمهوری اسلامی نیست.
چرا ترس از این است که مردم به چه کسی رای بدهند؟ چرا کاری می‌شود که مردم مایوس شوند و یا اینکه تصور کنند رایشان تاثیری ندارد؛ باید این ذهنیت‌ها از جامعه پاک شود. مردم باید در عرصه باشند تا بتوان مشکلات را حل کرد. هرچه حضور مردم در عرصه کمتر شود، امکان اینکه خواست اکثریت تامین نشود، به وجود می‌آید ولی اگر سیل مردم در صحنه بیایند، روش‌هایی که فقط یک جریان در کشورحاکم باشد، منتفی خواهد شد.
همه ما در مقابل اسلام، سرنوشت ملت ایران مسئولیم. باید کمک کرد تا مسئولان خدمت کنند ولی اگر نظر بهتری وجود دارد، برگزار‌کنندگان انتخابات باید زمینه را برای عرضه و حضور آنها فراهم کنند و از رای مردم هرچه بود، حفاظت شود نه اینکه تکلیفشان خلاف آن چیزی باشد که قانون برایشان مشخص کرده است، قانون اساسی گفته ناظران و مجریان باید پاسدار رأی مردم و بی‌طرف باشند.
در انتخابات باید این تضمین داده شود که سلیقه‌های مختلف بتوانند حضور داشته باشند و از رای مردم حفاظت خواهد شد، مردم نیز باید پای صندوق‌ها بیایند و بدانند می‌توانند به خواستشان برسند و اگر نیامدند، انتظار نداشته باشند آنچه می‌خواهند تحقق یابد."
* 23 دى 1387؛ خاتمی در استان ایلام:
"نظارت استصوابی یعنی اجرا و نه نظارت و بالاتر از آن با بعضی رفتار‌ها، یعنی قیمومیت. معتقدم اگر نظارت استصوابی نیز وجود دارد، باید با چارچوب مردم‌سالاری سازگار باشد. یعنی نمی‌توانیم کاری کنیم که رای و خواست مردم یک طرف ولی سلیقه عده‌ای تعیین کننده همه چیز باشد.
معتقدم اگر در انتخابات آزادی باشد و از امکانات موجود سوء‌استفاده نشود، سخت‌گیری‌های بیجا نشود و واقعاً رای مردم مورد حرمت قرار گیرد، تردید ندارم وضع طور دیگری خواهد بود و حتی کسانی که امروز سر کار هستند و می‌خواهند دوباره بیایند، باید شعار‌های خودشان را عوض کنند. به هر حال آنچه باید مورد احترام باشد، رأی مردم است که در فضای آزاد و با استفاده از آنچه قانون معین کرده است، ابراز شود و مورد حمایت قرار گیرد".
* 27 دى 1387؛ خاتمی در حاشیه نشست جمعیت توحید و تعاون:
"البته در انتخابات افراد باید ببیند چه احساسی می‌کنند، چه تکلیفی دارند، چگونه می‌توانند کار کنند و تصمیم بگیرند و انشالله انتخابات آزاد باشد و هر کسی رای آورد، انشالله که مبارک است."
* 13 بهمن 1387؛ خاتمی در دیدار با دیدار دبیر‌کل و شورای راهبردی ائتلاف حزب‌الله ایران:
"نباید در ذهن مردم این تداعی ایجاد شود که رأی آنها در انتخابات آینده اثر ندارد و حتی بعضی‌ها ممکن است احساس تکلیف کنند که خلاف قانون اقدام کنند. در این شرایط من پاسخی برای مردم و خدای خود ندارم که ساکت بنشینم".
* 20 بهمن 1387؛ خاتمی در استان مازندران:
"خدا را سپاسگذاریم که هنوز انتخابات به رسمیت شناخته می‌شود، گرچه معتقدیم مشکلات و نارسایی‌هایی در این زمینه وجود داشته که خیلی متناسب با آرمان‌هایی که ملت می‌خواست و در قانون اساسی بود و امام بر آن تاکید داشت، نیست.
البته فقط نقش را باید خواست و اراده مردم داشته باشد و تاثیر عوامل بیرون از اراده و خواست مردم در امر انتخابات باید به صفر برسد.
اصلاحات وفادار به امام و ایران، اصلاحاتی است که سعی می‌کند موانعی که در زمینه بروز و ظهو خواست مردم هست یا مشکلاتی که ممکن است وجود داشته باشد، آنها را مصلحانه و اصلاح‌گرایانه رفع کند".
* 20 بهمن 1387؛ خاتمی در گفت‌وگو با ویژه‌نامه نشریه «حضور»:
نظرات شما: نظر
